Amaç
Metastatik kastrasyon dirençli prostat kanseri (mCRPC) tanılı hastalarda kemik ağrısının daha kötü sağkalım ile ilişkili olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. Ancak, metastatik kastrasyon duyarlı prostat kanseri (mCSPC) tanılı hastalarda kemik ağrısı ve sağkalım sonuçlarına ilişkin veriler sınırlıdır. Çalışmamızda, mCSPC tanısı ile tedavi alan hastalarda kemik ağrısı ile radyolojik progresyonsuz sağkalım (rPFS) arasındaki ilişkiyi değerlendirdik.

Yöntem
Birincil sonlanım noktası rPFS idi. Medyan takip süresi, Kaplan-Meier yöntemi kullanılarak hesaplandı. rPFS, Kaplan-Meier yöntemi ile tahmin edildi ve farklı alt gruplar arasındaki karşılaştırmalar log-rank testi ile yapıldı. mHSPC tanılı hastalarda kemik ağrısı durumuna göre başlangıç özelliklerindeki farklılıklar, kategorik değişkenler için ki-kare (χ²) testi, sürekli değişkenler için ise Wilcoxon testi ile değerlendirildi.

Bulgular
Toplam 205 hasta çalışmaya dahil edildi. Medyan takip süresi 32,3 ay (3–86 ay) olarak hesaplandı. Medyan yaş 68 (38–91) yıl olup, hastaların çoğunluğunun (%51,1) ECOG skoru ≥1`di. Hastaların demografik ve klinik özellikleri Tablo 1'de detaylı olarak sunulmuştur. Kemik ağrısı ile başvuran hastalar ile ağrısı olmayan hastalar başlangıç özellikleri açısından karşılaştırıldı. Ağrı ile başvuran hastaların daha kötü ECOG performans skoruna, tanı anında metastaz varlığına, yüksek tümör yüküne, karaciğer metastazına, düşük hemoglobin seviyesine ve yüksek medyan PSA seviyesine sahip olduğu görüldü (Tablo 1). Tüm kohort için medyan rPFS 24 ay olarak hesaplandı [18–29 ay, %95 GA]. Tek değişkenli analizde, medyan rPFS kemik ağrısı ile başvuran ve başvurmayan hastalar için sırasıyla 17 ay ve 29,5 ay olarak bulundu (p=0.001) (Şekil 1). ECOG PS 0 veya ≥1 olan hastalarda 29 ay ve 20 ay (p=0.09), DNA onarım mutasyonu bulunmayan ve bulunan hastalarda 22 ay ve 14 ay (p=0.06), düşük ve yüksek tümör yüküne sahip hastalarda 27 ay ve 19 ay (p=0.05), karaciğer metastazı olan ve olmayan hastalarda 15 ay ve 25 ay (p=0.003), hemoglobin seviyesi <12 gr/dL ve ≥12 gr/dL olan hastalarda 17 ay ve 27 ay olarak hesaplandı (p=0.002) (Tablo 2). Çok değişkenli analizde, kemik ağrısı (HR: 1,9; %95 GA: 1,2-3,1; p=0.001) ve hemoglobin <12 gr/dL (HR: 2; %95 GA: 1,9-3,1; p=0.005) kısa rPFS'nin bağımsız belirleyicileri olarak bulundu (Tablo 3).

Sonuç
Çalışmamızda, kemik ağrısı ile başvuran hastaların yüksek tümör yükü, düşük performans skoru ve karaciğer metastazı gibi kötü prognostik gruplarla ilişkili olduğunu gösterdik. Ayrıca, çok değişkenli analizlerde kemik ağrısı, metastatik kastrasyon duyarlı prostat kanseri (mCSPC) hastalarında kısa radyolojik progresyonsuz sağkalım (rPFS) için bağımsız bir prognostik faktör olduğunu tespit ettik. Bu çalışma, mCSPC tanılı hastalarda kemik ağrısının tedavi seçimi ve prognoz belirlemede önemli bir faktör olduğunu göstermektedir.