Amaç: Tıbbi onkologların kariyerleri boyunca yaşam ve ölüm arasında hızlı ve kritik kararlar almaları gerekmektedir. Bu yüksek baskı ortamı, tıbbi onkologlar arasında tükenmişlik ve ikincil travmatik stresin (STS) araştırılmasını gerektirir. Bu çalışmanın amacı, empati bileşenlerinin ve bilinçli farkındalığın tıbbi onkologlarda tükenmişlik ve STS üzerindeki etkilerini incelemektir.
Yöntem: Türkiye'de aktif olarak çalışan 262 tıbbi onkolog ile kesitsel bir çalışma yürütüldü. Katılımcılar sosyodemografik bir form, Profesyonel Yaşam Kalitesi Ölçeği (ProQOL), Kişilerarası Reaktivite İndeksi (IRI) ve Bilinçli Farkındalık Ölçeği'ni (MAAS) doldurdu. Tükenmişlik ve STS'yi etkileyen parametreleri belirlemek için hiyerarşik çoklu regresyon analizleri yapılırken, aracılık analizleri temel faktörler arasındaki ilişkileri araştırdı.
Sonuçlar: Bulgular, tıbbi onkologların %26,3'ünün tükenmişlik yaşadığını, %27,6'sının ise yüksek STS seviyeleri bildirdiğini ortaya koydu. STS demografik değişkenlerle önemli ölçüde ilişkili değildi. Oysa tükenmişlik yaş ve mesleki deneyimle birlikte azalan bir eğilim gösterdi. Empati bileşenleri arasında `kişisel sıkıntı` ve `empatik endişe` STS'deki varyansın %27'sini oluşturuyordu. Aracılık analizleri ayrıca, bilinçli farkındalığın `kişisel sıkıntı` ve tükenmişlik arasındaki ilişkide koruyucu bir rol oynadığını gösterdi. Bu çalışma, empatinin bileşenlerine bağlı olarak merhamet yorgunluğu için hem koruyucu hem de risk faktörü olarak hareket edebileceğini vurgulamaktadır. Bilinçli farkındalık, tükenmişliğe karşı önemli bir koruyucu faktör olarak ortaya çıkmıştır. Farkındalığı artırmaya yönelik müdahaleler, tıbbi onkologlar arasında tükenmişliği azaltmaya yardımcı olabilir ve genel refahlarına katkıda bulunabilir.