Amaç: Kapesitabin onkoloji pratiğinde oldukça sık kullanılan bir tedavi olup, el-ayak sendromu (EAS) en sık görülen yan etkilerinden birisidir. El ayak sendromunun patogenezi net olarak kanıtlamamış olup, önemli hipotezlerden biri siklooksijenaz-2`nin aşırı ekspresyonunun aracılık ettiği enflamatuar bir reaksiyon olduğu yönündedir. Yakın zamanda sunulan bir çalışmada, topikal diklofenak proflaksisinin plaseboya göre EAS insidansı azalttığı gösterilmiştir. Bu çalışmada, kolorektal ve mide kanseri adjuvan tedavisinde kapesitabin bazlı tedavi alan hastalarda topikal diklofenak tedavisinin EAS üzerindeki etkisinin prospektif olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç-Yöntem: Gazi Üniversitesi ve Etlik Şehir Hastanesi Tıbbi Onkoloji Kliniklerinde, Nisan - Kasım 2023 tarihleri arasında kapesitabin bazlı tedavi başlanan kolorektal ve mide kanseri hastaları dahil edildi. Kapesitabin tedavisi veren hekiminin kararına göre hastanın EAS profilaksisi için topikal diklofenak kullanan ve kullanmayan hastalar prospektif olarak takip edildi. Hastalar her kontrolde bağımsız bir hekim tarafından muayene edildi. Daha önce kapesitabin tedavisi alan, dermatolojik rahatsızlığı olan ve 3 aydan kısa süre kapesitabin tedavisi alan hastalar çalışma dışında bırakıldı, ilk 3 ay içerisinde EAS gelişen hastalar takip süresinden bağımsız olarak değerlendirmeye alındı. Klinik önemi anlamlı olması nedeniyle Grade 2 ve üzeri yan etkiler açısından hastalar değerlendirildi.
Bulgular: Çalışmamızda 104 hasta değerlendirildi. Hastaların 27`si (%26) kapesitabin monoterapisi kulanmışken, 77 hasta (%74) oksaliplatin ile kombine olarak kapesitabin kullanmıştı. Hastaların 60`ına (%58) profilaksi olarak diklofenak jel verildiği, 44`ünün (%42) tedavisiz izlendiği saptandı. Grade 2 ve üzeri EAS, topikal diklofenak alan grupta 10 hastada (%17) saptanırken, tedavisiz izlem kolunda 6 hastada (%14) saptandı (p = 0.673, HR:1,267 (95CI: 0.423-3,792)). Benzer şekilde grade 3 ve üzeri EAS görülme oranı iki grup arasında farklı değildi (p = 0.465 ).
Sonuç: Çalışmamızda topikal diklofenak tedavisinin el ayak sendromu gelişimini azalttığı gösterilememiştir. Çalışmamız sonuçları literatüre prospektif bir veri olarak anlamlı bir katkı sağlamaktadır. Çalışmamız sonuçlarının daha büyük hasta grubunda test edilmesi doğru profilaktik tedavinin uygulanması açısından yol gösterici olacaktır.