Amaç: Hasta tarafından bildirilen sonuçlar(patient reported outcomes-PRO), hastalığın veya tedavinin hasta üzerindeki subjektif etkilerini belirlemek için sağlık durumu değerlendirmelerinin önemli bir parçası haline geldi. Onkoloji alanında da, hasta tarafından bildirilen sonuçlara (PRO) ve bunların değerlendirilmesinde kullanılan ölçeklere(patient reported outcome measures) ilgi giderek artmaktadır. Türkiye'de onkoloji kliniklerinde PROM kullanımını değerlendirmek amacıyla bu anket çalışması gerçekleştirildi.
Gereç ve Yöntem:10 sorudan oluşan anketimiz dijital platformlar aracılığı Türkiye`de bulunan tıbbi onkoloji ve radyasyon onkolojisi kliniklerinde çalışan uzman hekimlere ve eğitimlerine devam eden asistanlara ve yandal asistanlarına ulaştırıldı. Toplam 334 kişi anketi doldurdu.
Bulgular: Katılımcıların %87.4`ü tıbbi onkoloji kliniklerinde çalışmakta olduğunu, %56`sı onkoloji alanındaki deneyimini 5 yıldan az olarak bildirdi. Üniversite hastanelerinde çalışanlar %54.2 iken eğitim ve araştırma hastanesinde çalışanlar % 20.8 idi. Günlük pratikte tıbbi onkologların %11.7`si radyasyon onkologlarının ise % 25`si PROM kullandığını bildirdi(p<0.05). Onkoloji kliniklerinde PROM`un en çok uluslararası klinik çalışmalarda(%27.8) daha az sıklıkla da ulusal akademik çalışmalarda(%21.8) kullanıldığı ortaya çıktı. Katılımcıların %53.5`u PROM`u hiçbir amaçla kullanmadığı belirtti(grafik1). PROM kullanımının mesleki tecrübe ile birlikte arttığı görüldü(p<0.05). PROM kullanamamanın önündeki en önemli 2 engel ise vakit yetersizliği(%62.5)ve yardımcı personel eksikliği(%35.2) olarak gösterildi. Yaklaşık % 25 katılımcı PROM`un ne işe yaradığını bilmediğini söyledi. Katılımcılar en çok yan etki ve yaşam kalitesini değerlendirmek amacıyla PROM kullandıklarını bildirdiler. `İdeal koşullarda PROM kullanır mısınız?` sorusunu katılımcıların %70`i evet olarak yanıtladı.
Sonuç: Türkiye`de onkoloji kliniklerinde PROM kullanım oranı %13 olup, dünyanın çok gerisindedir.
Bu alandaki çalışmalar oldukça kısıtlı olup dünyanın farklı bölgelerinde PROM kullanımının günlük
pratiğe dahil olamamasının önündeki engeller de farklıdır. Bu çalışma, ülkemizde PROM kullanımını
değerlendiren ilk çalışma olup, hasta tarafından bildirilen sonuçları(PRO) kanser bakım pratiğine
katmak için yapılacak çalışmalarda sağlık otoriterlerine yol gösterici olabilir.