Amaç: Lenfomalarda yanıt değerlendirme için nükleer tıp tetkikleri ve radyolojik tetkikler sık kullanılmaktadır, fakat biyokimyasal tetkiklerin kullanımı sadece prognoz tayiniyle kısıtlı kalmaktadır. Bu nedenle biyokimyasal tetkiklerin lenfomalarda yanıt değerlendirmede kullanılabilirliğini değerlendirmek amacıyla bu çalışma yapılmıştır.
Gereç-Yöntem: Çalışma Dr. Efe Cem ERDAT'ın iç hastalıkları uzmanlık tezi olarak 2019 yılında Hacettepe Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalında yapılmıştır. Lenfoma tanısı ile izlenen 108 hastanın verileri retrospektif olarak incelenmiş ve biyokimyasal parametreler iyi ya da kötü yanıt verenler olmak üzere karşılaştırılmıştır ve uygun olarak değerlendirilen parametreler ile yanıt değerlendirme için skorlama sistemi için incelenmiştir.
Bulgular: Çalışmaya tanıları B-hücreli lenfoma olan 71, Hodgkin lenfoma olan 27, T-hücreli lenfoma olan 9 ve EBV-ilişkili lenfoproliferatif hastalık olan toplam 108 hasta dahil edilmiştir (Tablo 1). İyi yanıt izlenen hastalarda total protein, ß2-mikroglobulin ve laktat dehidrojenaz düzeylerinde azalma izlenmiş olup kötü yanıt izlenenlerde herhangi bir değişim izlenmemiştir. Modelleme yapıldıktan sonra etki değeri yüksek olarak izlenen total protein, ß2-mikroglobulin ve laktat dehidrogenaz düzeyinden oluşan 0-3 arası olarak 4 puanlı ordinal skorlama sistemi geliştirilmiştir (Tablo 2). Skorlama sistemi değerlendirildiğinde 0 puan alan 5 hastada kötü yanıt, 1 puan alan 7 hastaya iyi yanıt ve 8 hastada kötü yanıt, 2 puan alan 38 hastada iyi yanıt ve 16 hastada kötü yanıt, 3 puan alan 24 hastada iyi yanı ve 2 hastada kötü yanıt izlenmiştir (Tablo 3) ve hesaplanan etki büyüklüğü yüksek etkiye yakın bulunmuştur (Cramer V testi 0.46).
Sonuç: Lenfomalarda yanıt değerlendirmede basit biyokimyasal tetkikler görüntüleme tetkikleri ile birlikte kullanılabilir.