AMAÇ: Primeri Bilinmeyen Kanserler,histolojik olarak kanıtlanmış malign tümörler olup, primer tümör bölgesi tespit edilemeyen kanserlerdir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda sıklıkla eşit oranda görülürler, tanı konulduğunda ortalama yaş 60-75 arasındadır.Amerikan Kanser Derneği, 2025 yılında 25.000 primeri bilinmeyen kanser vakası saptanacağını düşünmektedir. Bu durumda; tüm kanser hastalarının yaklaşık %1,5'sine denk gelmektedir. Prognozu genellikle kötüdür, ortalama sağkalım süresi 7-11 ay arasında değişmektedir.
GEREÇ-YÖNTEM: Çalışmamıza 01.01.2014 ile 01.01.2025 tarihleri arasında Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıbbi Onkoloji kliniğinine başvuran primeri bilinmeyen kanser nedeniyle takipli olan 34 hasta dahil edilmiş olup hastaların dosyaları retrospektif olarak incelenmiş olup istatistiksel analiz için SPSS programı kullanılmıştır.
Bulgular:Hastaların 18`i(%52,9) kadın,16`sı(%47,1) erkektir.Ortalama tanı yaşı 66`dır.13(%38,2) hastanın aile öyküsü vardır.14(%41,2) hasta sigara içmektedir. 20(%58,8) hastanın histolojik alt tipi adenokarsinom iken 5(%14,7) hasta skuamoz histolojidedir.13(%38,2) hastadan gis kökenli tümör mevcutken, 8(%23,5) hastada akciğer kökenli tümör mevcuttur.Hastaların evrelerine bakıldığında ise 26(%76,5) hasta 4. Evredeydi.Bütün hastalarda tanıda veya sürecte metastaz mevcuttu. En sık metastaz bölgesi lenf bezi ve karaciğerdi. 9(%26,5) hastada NGS paneli çalışılmış olup; 1 hasta ALK ve 2 hastada KRAS mutasyonu saptanmıştır.En sık kullandığımız kemoterapi rejimi folfox ve platin-taksan ve platin-gemsitabin olmuştur. Sadece 2(%8) hastada ikinci sıra kemoterapi rejimi şansı olmuştur.En sık yan etki bulantı,kusma ve halsizliktir. 28(%82,4) hastamız exitus olurken, 6(%17,6) hastada halen yaşamaktadır. Ortalama sağ kalım 7,7 ay olarak saptanmıştır.
SONUÇ:Primeri bilinmeyen kanser tanıları günümüzde azalmaya başlasada halen mortalite oranı yüksek bir kanser türü olmaya devam etmektedir. Günümüzde insidansı %1-2 seviyelerinde saptanmaktayken bizim kliniğimizde bu oran %0,4 seviyesindedir. Literatürde cinsiyet açısından tanı oranı benzer olup çalışmamızda da cinsiyetler arası farklılık saptanmamıştır.Yan etki açısından literatürle benzer sonuçlara varılmıştır.Literatürde NGS panelinde en sık görülen mutasyonlar Tp53 ve KRAS mutasyonları olmasında rağmen ülkemiz koşulları ve hasta kaynaklı nedenlerden her hastaya NGS yapılamamıştır.NGS yapılan hastalarda en sık mutasya KRAS ve ALK olarak saptanmıştır.Ortalama sağ kalım açısından değerlendirildiğinde literatür ile benzer sonuç saptanmış olup hastalarımızda bu süre 7,7 ay olarak hesaplandı..Daha açıklayıcı ve kesin veriler için çok merkezli çalışmalar yapılması uygun görülmektedir.