Amaç: Adenoid kistik karsinoma baş boyun bölgesinin nadir görülen tümörlerindendir (%1) ve bu bölgedeki ekzokrin bezlerden köken almaktadır. Yavaş seyreden bir kanser olsa da nükslerin ve uzak metastazların sık olması nedeniyle genellikle kötü prognozludur. Lokal dönemde ana tedavi yöntemi cerrahi ve sonrasında seçilmiş hastalarda radyoterapidir. Metastatik dönemdeki hastalar içinse etkili bir sistemik tedavi mevcut değildir. Bu retrospektif çalışmada merkezimizde takipli olan baş boyun bölgesi adenoid kistik karsinoma hastalarının klinik gidişatlarını ve aldıkları tedavileri değerlendirmeyi planladık.

Gereç-Yöntem: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbı Onkoloji Bilim Dalı`nda 01/01/2019-31/10/2023 tarihleri arasında baş boyun bölgesi kaynaklı adenoid kistik karsinoma tanısı ile takip edilmiş hastalar çalışmaya dahil edilmiştir. Retrospektif olarak hastanın klinikodemografik özellikleri kayıt edilmiştir. Nükssüz sağ kalım (RFS) definitif tedavi sonrasında nükse veya ölüme kadar geçen süre olarak hesaplanmıştır. Uzak metastazsız sağ kalım definitif tedavi sonrasında uzak metastaza veya ölüme kadar geçen süre olarak hesaplanmıştır. Genel sağkalım tanı tarihinden ölüme kadar geçen süre olarak hesaplanmıştır.

Bulgular: Toplam 23 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Hastaların 12`si (%52,2) kadındı ve ortanca yaş 56,3`tü(min-max: 15,81-81). Tanı anında hastaların 3 tanesi metastatik hastalık evresindeydi. Metastatik olmayan 20 hastadan 19 hasta cerrahi olurken, 1 hastanın definitif kemoradyoterapi (KRT) ile tedavi edildiği görüldü. Median takip süresi 73.1 aydı. Definitif tedavi alan 20 hastadan 14`inde nüks geliştiği gözlendi. Nükslerin 4 ü lokal, 1`i lokal ve uzak nüks iken 9 tanesi uzak nüks şeklindeydi. Median RFS 48,1 ay olarak hesaplandı (Figür-1). Median metastazsız sağ kalım ise 71,2 aydı (Figür-2). En sık görülen metastaz bölgesi akciğerdi. Hastaların lokal hastalık ve metastatik hastalık döneminde aldığı tedaviler Tablo-1`de verilmiştir. Metastatik dönemde tedavilere verilen en iyi yanıtlar yine tabloda belirtilmiştir. Ortalama sağ kalıma henüz ulaşılamamıştı (Figür-3).

Sonuç: Tanı anından hastaların çoğu lokal hastalığa sahip olup definitif tedavi almış olsa da hastaların çoğunluğu nüks etmiştir ve akciğer metastazı en sık görülen uzak organ metastazıydı.