Amaç: irAE-PN`in gelişme sürecinin altta yatan hastalıkla, kullanılan mono-kombine ICI ile veya diğer hangi faktörlerle değiştiğini incelemeyi amaçladık.

Gereç-Yöntem: ÇÜ Tıp F. Tıbbi Onkoloji BD`nda ICI tedavisi alan 90 hasta prospektif kohort düzeninde incelendi. Hastaların tamamı PA-akciğer grafisi, semptomu olan hastaların tamamı toraks tomografisi(BT) ile radyolojik olarak değerlendirildi. irAE-PN dışı nedenleri ekarte etmek için burun sürüntüsü, balgam kültürü, kan kültürü gibi belirteçler kullanıldı. ICI tedavisi başlanması sonrası irAE-PN gelişme süreleri median hafta olarak hesaplandı.

Bulgular: Çalışmaya 22`si kadın, 68`si erkek 90 ICI kullanan hasta alındı. Median yaş: 57 (20-84). Çalışmaya 28 malign melanom, 20 akciğer kanseri, 10 renal hücreli karsinom, 9 Hodgkin Lenfoma, 7 hepatoselüler karsinom, 5 NHL, 5 mezotelyoma, 2 baş-boyun tümörü, birer kolon kanseri, osteosarkom, prostat kanseri ve testis kanseri hastası alındı. 69 hasta nivolumab, 9 hasta pembrolizumab, 5 hasta ipilimumab, 4 hasta atezolizumab, 3 hasta nivolumab-ipilimumab kombine tedavisi almaktaydı. Hastaların tümüne akciğer grafisi, semptomatik olan 66 hastaya toraks BT incelemesi yapıldı. 17/90(%18) hastada irAE-PN saptandı. Hastalarda irAE-PN, 6/90 (%6)`sı grad 1, 7/90 (%7) grade 2, 3/90 (%3) grade 3, 1/90 (%1) grad 4 (exitus)şeklindeydi. irAE-PN saptanan hastalar 14/69(%20) nivolumab, 2/4(%50) atezolizumab, 2/5(% 40) ipilimumab, 1/9(%11) pembrolizumab almaktaydılar. Kombinasyon alan hastalarda irAE-PN görülmedi. Altta yatan hastalıklara göre dağılımı ise 5/17(%29) akciğer kanseri, 4/17(%23) malign melanom, 3/17(%17) hodgkin lenfoma, 2/17(%11) mezotelyoma, 1/17(%5) hepatoselüler karsinom, 1/17(%5) testis kanseri ve 1/17(%5) NHL şeklindeydi. irAE-PN görülme medyan süreleri; atezolizumab 6,5 hf (3- 10), ipilimumab 36 hf (20-52), nivolumab 12,5 hf (6-90), pembrolizumab 7 hf olarak saptandı.

Tartışma ve Sonuçlar: irAE-PN, nadir bir yanetki olarak bildirilse de yakın izlendiğinde nadir olmadığı, erken yönetimi ile fatal komplikasyonunun nadir olduğu görüldü. irAE-PN dışlama tanısıdır, enfeksiyon ve altta yatan malignite(özellikle akciğer kanseri) dahil olmak üzere alternatif tanıların dışlanması gerekmektedir. Biz bu çalışmamızda spesifik olarak ICI`lerin pnömonitis gelişme sürelerini, yüzdelerini ve gradelemelerini vurguladık.