Amaç Ensefalopati, ifosfamidin potansiyel ölümcül bir toksisitesidir.Klinik belirtileri yorgunluk,kafa karışıklığı, koma ve ölüme kadar değişebilir1.Bu toksisitenin erken teşhisi ve ifosfamidin derhal kesilmesi, ifosfamid ensefalopatisinin yönetiminde temel unsurlardır1,2.İfosfamid toksisitesinin doğru tahmini zor olmakla birlikte, olgu bildirimleri ile sıklığını hatırlatmak ve farkındalığı artırmak hedeflenmiştir.

Olgu 62 yaşında kadın hasta, karın ağrısı ile başvurdu.Yapılan görüntülemede batında 20*30 cm boyutunda kitle izlenmesi üzerine tanısal ve küratif amaçla eksploratif laparotomi yapıldı.Eksplorasyonda karında sol üst kadrandan sağ alt kadrana kadar uzanan yaklaşık 40*30 cm kitle görüldü.Debulkıng cerrahi ve sol nefrektomı yapıldı. Patolojisi andiferansiye pleomorfik sarkom, cerrahi sınırlar mikroskopik pozitif, tümöral alanlarda %30 nekroz, tümör omentuma infiltre ve histolojik derece III saptandı.Hastaya ifosfamid 2 g/m2 d1-3, mesna 2 g/m2 d1-3, doksorubisin 60mg/m2 d1 olacak şekilde tedavi planlandı. İlk uygulamadan hemen sonra tedavinin ikinci gününde hasta kliniğimize başvurduğunda; uykuya meyilli bir haldeydi ve yer, zaman, kişi oryantasyonu yoktu.Beyin MRG' leri normaldi ve EEG'de spesifik olmayan bir ensefalopati trasesi görüldü. Bu erken merkezi nörotoksisite ve konfüzyon hali, son ifosfamid uygulamasından 3 gün sonra geriledi. Konfüzyon gerilerken, deliryum tablosu ön plana çıktı,beşinci gününde deliryum tablosu da tamamen geriledi. Mevcut klinik bulgu, kraniyal görüntülemeler, aldığı tedavi ve nörolojik semptomların birlikteliği; hastada ifosfamide bağlı nörolojik toksisite düşündürdü.

Tartışma İfosfamid nörotoksisite etyolojisinde en yaygın kabul edilen hipotez, ensefalopatinin ifosfamid metaboliti kloroasetaldehit tarafından oluştuğudur3,4.Sarkomlu yetişkinlere ifosfamid uygulanırken metilen mavisi, tiamin veya albüminin rutin profilaksisini araştıran çalışmalar literatürde görülmekte fakat profilaksinin anlamlı yararı olmadığı rapor edilmiştir7.Literatürde ifosfamid ensefalopatisi için bildirilmiş risk faktörleri; ileri yaş, hzlı infüzyon,ifosfamid oral tedavisi, büyük pelvik hastalık, önceki sisplatin tedavisi ve hipoalbüminemi ile giden böbrek yetmezliğidir5,6.Hipoalbüminemi ve ileri pelvik hastalık bu olguda doğrulanan dikkate değer birer risk faktörüydü.

Sonuç Klinik olarak ifosfamid ensefalopatisi düşünüldüğünde, ifosfamid uygulamasının kesilmesi ve semptomatoloji düzelene kadar her 4 saatte bir 50 mg metilen mavisinin intravenöz yoldan enjekte edilmesi önerilir2.Toksisitenin erken teşhisi ve ifosfamidin kesilmesi,ensefalopatinin yönetiminde önemlidir.