Amaç: Sisplatin nefrotoksisitesi, organik katyon taşıyıcı 2 (OCT2) yoluyla sisplatinin renal birikiminden kaynaklanır. Proton pompası inhibitörlerinin (PPI) OCT2 aktivitesini inhibe ettiği bilindiğinden, PPI ile sisplatin kombine kullanımının nefrotoksisiteyi engelleyebileceği düşünülmüştür. Biz de bu çalışmada, baş-boyun kanseri tanısıyla sisplatin eşliğinde radyoterapi alan hastalarda PPI kullanımın nefrotoksisiteye olan etkisini araştırmayı hedefledik.

Gereç-Yöntem: Gazi Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Kliniğinde, definitif ya da adjuvan tedavi olarak sisplatin eşliğinde radyoterapi verilen hastaların verileri retrospektif olarak incelendi. Hastaların tedavi öncesinde ve tedavi sırasında PPI kullanma durumu, serum kreatinin ve GFR değerleri incelendi. Kemoradyoterapi süresince en az 1 hafta PPI kullanan ve kemoradyoterapi öncesi GFR`si > 60 olan hastalar çalışmaya dahil edildi. Akut böbrek yetmezliği KDİGO ve RIFLE tanı kriterlerlerine göre belirlendi. Kemoradyoterapi ilişkili oral alım bozukluğuna bağlı gelişen akut böbrek yetmezliğinin dışlanması için, radyoterapinin tamamlandıktan sonraki üç ay içerisinde kreatinin seviyesi bazal seviyeye gerileyen hastalar çalışmaya dâhil edilmedi.

Bulgular: Çalışmaya toplam 65 hasta dâhil edildi. Primer kitle lokalizasyonları incelendiğinde, çalışmada en çok larinks kanserli (n=22, %34) ve nazofarenks kanserli (n=22, %28) hastaların yer aldığı saptandı. Hastaların 35`i (%54) kemoradyoterapi boyunca PPI kullanıyorken, 30 hasta (%46) PPI kullanmamıştı. PPI kullanan hastalarda akut böbrek yetmezliği sadece 4 hastada gelişirken (%11), PPI kullanmayan 10 hastada (%30) akut böbrek yetmezliği geliştiği saptandı (p=0.032).

Sonuç: Bu bulgular, proton pompa inhibitörlerinin sisplatin ile birlikte uygulanmasının, sisplatin nefrotoksisitesini engelleyebileceğini göstermektedir. Çalışmamız önleyici hiç bir ajanın rutin kullanıma giremediği bu toksisitede umut vaadedici gözükmektedir.